Sözüm meclisten dışarı dostlar, günümüzde, köyde eşeklerin anırmalarını bile özledik dersem gülmeyin.
Köyde hayvan kalmadığı için dünyanın en eski mesleği olan çobanlık da unutuldu.
Çobanlık mesleği, herkesin yapamayacağı kadar zor ve herkese nasip olmayacak kadar değerli bir meslektir.
İnsana sabrı, kazancının kıymetini, doğayı, bitkileri ve hayvanları sevmeyi öğretir.
Ağır sorumluluklar yükler insana.

1970'ler.. Mayıs 5 dedi mi, Köydeki, koyun, kuzu-oglak, ineklere ayrı ayrı çoban tutulurdu.
Davar ve Körpe çobanı, 5 Mayıs- 5 Kasım arası 6 aylık. Sığır çobanı, 5 Mayıstan itibaren kar yağıncaya kadar.

Davar ve Körpe çobanı 2500 lira ücret alırken Sığır çobanı inek başına bir kile* buğday alırdı.
Hayvan çok olduğu için ikişer sürüden 6 sürü olup 6 çoban tutulurdu.
Sabahın erken saatlerinde çobanlar belirli bir düzen içinde sırasıyla düdüklerini öttürüp sığır, davar, körpe gidiyor diye seslenir. Hayvanlarını hangi sürüye katacağını bilen köylüde o çabanın sesini duyunca ahırından, ağılından çıkarttığı hayvanını yola çıkartır. Sürüsünü toplayan çobanda o günkü planı ne ise o yöne doğru köyden çıkar. Ee kolay değildir çoban olmak. Hayvanların iyi beslenmesi gerekir. Otlak alanlarını, otlatma şekillerini ve hastalıklarını iyi bilir çobanlar. Kimisi de geç kalmıştır, sürü yola çıkar, koşturur peşi sıra eğri köşeye kadar. Yolda çobana demedi kalmamıştır fakat sürüye yetişince unutur hepsini.

En güzeli Körpe sürüsü.. Saga sola kaçışıp meleşen kuzu, oğlakları seyretmek yaşama sevinci doldurur insanın içini.
İlk 15 gün köyden çıkış ve girişte kadınlar yardım eder çobana. Kuzucukları alışsın diye.
Sığır çobanı olmak da kolay değildir. Koca koca hayvanların disiplin altına alınması gerektirir. İlk günler sahipleri yardımcı olur çobana, alışırlar sonra..

Sığır çobanının azığını inek sahipleri verir. Sıra kimdeyse akşamdan bırakır heybesini çoban o eve. Allah ne verdiyse, üzlük yoğurt, pekmez, haşlanmış yumurta, kuru üzüm, iğde, çörek ekmek doldurur köylü heybeye.
Davar çobanının eşeği vardır. ‘Davar Eşeği’ diye bilinir. Çok önemli özellikleri vardır, her eşek sürüye uymaz ve çobanın çok canını sıkar. Sürüde doğumlar başladığında, yedek bir heybe atılır üzerine ve otlakta yenidoğan kuzular bu heybeyle eşeğin sırtında taşınır. Köye gelinceye kadar bu kuzuların başına bir felaket getirmeyen davar eşeği çok kıymetlidir.

Çobanlığında iyi ve kötü anları vardır. Sığır çobanıysan, güvelek zamanı sığırlara dadanan zar kanatlı bir çeşit sineklerin ısırmasıyla huysuzlaşan hayvanlar çobanı delirtir.
Haylaz keçiler vardır sürüyü böler. Akşam kapını çalar köylü, koyunum yok, keçim yok.. Gece kurt kapmadan bulacaksın, yoksa ödetirler. Bazen hayvan ölmek üzeredir mundar etmeden kesip soğuk bir yere saklaman gerekir ki akşam sahibine yerini tarif edip git getir diyebilesin. Yok, yetişip kesememişsen hayvanın kafasını akşam mal sahibine göstermek zorundasın.

Güzel yanı öğlen ırmak kenarına inmişsin, sürü suyunu içip bulduğu gölgeye kıvrılmış. Ellerinle küçük bir çukur açarsın, içerisine kabak, pancar yaprağı döşersin. Ellerinle domates, soğan doğrayıp güzel bir salata yaparsın, salanı salanı kaymak tutmuş yoğurdu çıkart, köylünün bağından bahçesinden çaldığın üzüm, kavun, karpuz yanında, çöpten yaptığın pizgiç elinde, değme keyfime.. Karnın doyunca bir de ırmak da yıkanırsın.
Öğlen dinlenmesinde davar ve sığır aynı yerde olamayacağı için çobanlar kimin ırmak kenarına "yatağa" gideceğini önceden kararlaştırır.
Ödülü de var, kuzu doğar getirirsin yumurta verirler. Tosun ineğe çıktı hamile dersin bir paket sigara alırlar.

Yazları koyunlar kırkılır ve belirlenmiş bir günde ırmak kenarında herkes kendi koyununu yıkar, belli olsun diye kendine özgü az bir boya sürer.
Son baharda koç katımı olur. Çoban değneğini atar. Bir dahaki Mayıs ayına kadar..
Sığır çobanı ilk kar yağana kadar görevine devam eder..

Hey gidi günler..
RECEP ŞİMŞEK

Kile* Genelde İçanadolu'da çifçilerin kullandığı bir ölçü birimidir ve iki teneke veya 4 şinik (çinik) ölçü birimine bir (1) kile denir. Bir kile arpa bir kile buğdaya göre daha hafiftir. 1 kile buğday 30 kilo gelirken 1 kile arpa genelde 26 kilo civarıdır.

Ad Soyad(*) Mail Telefon Mesajınız(*) IP Adresiniz 3.142.43.244

Güvenlik kodu